Oczy w solarium – dlaczego ochrona jest konieczna?
Oczy są jednym z najbardziej wrażliwych organów na działanie promieniowania UV – a mimo to ochrona wzroku podczas korzystania z solarium bywa pomijana.
Skóra zazwyczaj szybko reaguje na nadmiar słońca, ale uszkodzenia oczu rozwijają się po cichu – mogą prowadzić do bólu, zamglenia widzenia, a nawet trwałych schorzeń. W artykule przyglądamy się dlaczego ochrona oczu w solarium to nie opcja, lecz konieczność.
Niewidzialne zagrożenie: UV a oczy
Gdy mówimy o promieniowaniu UV, myślimy głównie o skórze – jednak nasze oczy są równie wrażliwe, a w solarium narażone nawet bardziej. Gdy leżysz poziomo, promienie UV trafiają bezpośrednio w gałkę oczną. Promieniowanie przenika przez zamknięte powieki, a zasłonięcie ich tkaniną nie chroni przed UV. Tylko certyfikowane okulary ochronne mogą skutecznie zablokować to promieniowanie.
Jak UV działa na oko?
Promieniowanie ultrafioletowe dociera do różnych struktur oka:
UVB (280–315 nm): absorbowane przez rogówkę i soczewkę – może prowadzić do oparzeń i zaćmy.
UVA (315–400 nm): przenika głębiej, może uszkodzić siatkówkę i plamkę żółtą, odpowiadającą za ostre widzenie.
Przenikalność UV przez powieki
Badania wykazują, że promieniowanie UVA przenika przez zamknięte powieki i może dotrzeć do soczewki i siatkówki. Ochrona musi więc obejmować całą powierzchnię oka, a nie tylko powieki.
Skutki zdrowotne: Co może się stać?
1. Photokeratitis – poparzenie rogówki
Ostra reakcja na UVB. Objawy: ból, pieczenie, światłowstręt, czasowa utrata ostrości widzenia. Występuje po kilku godzinach od ekspozycji i przypomina „śnieżną ślepotę” znaną narciarzom.
Dowód naukowy: Badania z Journal of the American Optometric Association (J Am Optom Assoc. 1996) wykazały, że 15-minutowa ekspozycja na UV w solarium bez ochrony może wywołać ostrą fotokeratitis, szczególnie narażone są osoby z jasnymi tęczówkami.
2. Zaćma (katarakta)
Długoterminowa kumulacja UVB może uszkodzić białka soczewki, powodując jej zmętnienie i zaburzenie widzenia.
3. Nowotwory powiek i spojówki
UVB może indukować mutacje w komórkach nabłonka. Najczęstszy: rak podstawnokomórkowy powieki – niebolesny, ale inwazyjny. W skrajnych przypadkach rozwija się rak spojówki (np. rak płaskonabłonkowy).
4. Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD)
UVA przenika do siatkówki, gdzie może prowadzić do stresu oksydacyjnego i degradacji komórek plamki żółtej. To jedno z głównych źródeł ślepoty w krajach rozwiniętych.
Co mówią przepisy?
- W Unii Europejskiej: każde urządzenie solaryjne musi być udostępniane do opalania z goglami UV.
- Brak gogli = zakaz użycia sprzętu – zgodnie z wytycznymi krajowymi.
- Gogle wielorazowe muszą być dezynfekowane po każdej sesji, inaczej mogą stanowić źródło infekcji (np. zapalenie spojówek).
Jakie gogle są odpowiednie?
W solarium wymagane są specjalne gogle z certyfikatem UV400, które blokują 99,9% UVB i 99% UVA. Zgodnie z normami EN 60335-2-27 oraz FDA 21 CFR 1040.20.
Pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa:
- Zawsze używaj gogli ochronnych – nawet przy krótkiej sesji
- Poproś o dezynfekcję lub nową parę
- Nigdy nie zasłaniaj oczu ręcznikiem ani nie zamykaj ich bez ochrony
- Sprawdź oznaczenia CE i UV400 na goglach
Można rozważyć zakup własnych gogli ochronnych.
Rola salonu: edukacja, higiena i odpowiedzialność
Każdy salon opalania powinien:
– Zapewniać gogle do każdej sesji,
– Edukować klientów o konieczności ochrony oczu
– Utrzymywać higienę akcesoriów (środki UV lub alkoholowe),
– Oznaczyć instrukcje użytkowania i obowiązki klientów.
Masz tylko jedną parę oczu
Bezpieczne opalanie to świadome opalanie, a to oznacza ochronę Twojego wzroku. Pamiętaj, że skutki nadmiernej ekspozycji na UV mogą ujawnić się po latach – a wtedy może być za późno na odwrócenie szkód.
Dbaj o oczy – bo ich zdrowie nie kończy się na widzeniu. To Twoje światło, kolory, bezpieczeństwo i jakość życia.
